Książka ta uznaje kardynalne pytanie o społeczne powinności muzeum za rozstrzygnięte i wiedzie nas o wiele dalej. Oferuje panoramiczną fotografię polskiego muzealnictwa (z możliwością jednak dokonywania analitycznych przybliżeń), które w rytmie zmian muzealnictwa światowego odkrywa publiczność w całym jej zróżnicowaniu i dyferencji oczekiwań. Czytelnik znajduje więc na kartach książki opis relacji muzeum z jego społecznym otoczeniem, pozostających w procesie zmian; skupia uwagę na relacjach ze środowiskami społecznymi, współpracy z organizatorami (w szczególności – samorządowymi), odnajdywaniu się w lokalności. Autorzy wyławiają z bezosobowej publiczności wyspecyfikowane grupy dorosłych w wieku produkcyjnym, seniorów, ale także przyszłych dorosłych i seniorów, czyli dzieci i ludzi młodych. Odpowiadając przy tym na pytania, na ile te osoby i grupy odnajdują spełnienie swych potrzeb we współczesnym muzeum, na ile współczesne muzeum jest w stanie na te potrzeby oddziaływać i je modyfikować.
Książka Bożeny Steinborn „Zadania i satysfakcje muzealnika wobec zbioru przedmiotów zabytkowych" łączy w sobie cechy uniwersalnego zawodowego kompendium warsztatu muzealnika i osadzonego w określonym czasie opracowania „historycznego”, ujawniającego rozmaite wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania muzealnego mundi początku XXI wieku. Bezdyskusyjną wartością publikacji – poza wiedzą, którą Autorka hojnie dzieli się z czytelnikami – są akcenty Jej osobistej wrażliwości na delikatną materię muzealną oraz własne doświadczenia zawodowe i twórcze poszukiwania rozwiązań problemów muzealnych. Stanowią one świadectwo uczciwej, w zasadniczych kwestiach merytorycznych zazwyczaj bezkompromisowej postawy muzealniczki – postawy godnej głębszej refleksji.
Opracowanie ma charakter precedensowy. Po raz pierwszy w dziejach polskiego muzealnictwa została napisana książka będąca w swojej istocie raportem relacjonującym, bardzo szczegółowo ale w sposób bardzo usystematyzowany, działalność wielkiego muzeum w okresie kilkunastu lat wypełniających czasokres kierowania nim przez jedną i tę samą osobę. Powstał obraz przemian bardzo ważnej instytucji muzealnej, dokument odzwierciedlający przekształcenia w polskim muzealnictwie pod wpływem zupełnie nowych uwarunkowań. Ocalone zostaną więc od zapomnienia fakty i kierunki działania składające się na aktywność w bardzo wymiernym czasie, dostatecznie długim, aby uznać go za pewną epokę w historii muzeum narodowego w Krakowie, jednej z najważniejszych w Polsce instytucji muzealnych. prof. Stanisław Waltoś
Czy współczesne modernizacje muzeów kolekcjonerskich mogą zniszczyć kruchą równowagę pomiędzy zawartą w nich ideą a materią z jakiej zostały stworzone? Jak dostosować je do współczesnych standardów muzealnictwa i przystosować do potrzeb szerokiej publiczności, zachowując przy tym ich integralność i pierwotny charakter? Jak modernizować muzea kolekcjonerskie nie zabijając ich ducha? To tylko niektóre z pytań, które stawiają autorzy książki Anny i Artura Jasińskich „Stare kolekcje – nowa architektura. O problemach modernizacji kolekcjonerskich muzeów sztuki”. Książka ukazała się 15 grudnia nakładem wydawnictwa Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów w serii Biblioteka NIMOZ.
Teksty zawarte w tej antologii powstawały na przestrzeni 20 lat. Warto podkreślić, że są wciąż aktualne. Polskie prawo ochrony dziedzictwa kultury w zakresie prawa karnego nie zmieniło się aż tak bardzo, jak można byłoby przypuszczać. paradoksalnie wiele artykułów Piotra Ogrodzkiego tych zmian dotyczy – zarówno w zakresie postulatów de lege lata, jak i de lege ferenda. W tekstach bowiem umiejętnie zostały zestawione prawne aspekty z praktyką ochrony dziedzictwa narodowego, a opisane wyzwania w zakresie ochrony dziedzictwa kultury są i zapewne pozostaną aktualne również w dalszej przyszłości. Zdarzenia, sprawy i przykłady z przeszłości są najlepszą lekcją na przyszłość, jeśli tylko chce się z nich wyciągać wnioski.
Muzealnictwo i kolekcjonerstwo związane z Kościołem rzymskokatolickim w Polsce należy postrzegać w procesie długiego trwania kultury (by odwołać się do sformułowania Fernanda Braudela) w wielorakich jego wymiarach: aksjologicznym, estetycznym, państwowotwórczym. Ten ostatni godzien jest podkreślenia w szczególności w kontekście nierzadkich w dziejach Polski czasów braku państwowości lub też jej niesuwerennego statusu. Zbiory muzeów kościelnych, skala ich różnorodności, nie odbiegają w wymiarze wartości dziedzictwa materialnego i niematerialnego od kolekcji muzeów publicznych, państwowych i samorządowych instytucji kultury. Spotykamy w nich bowiem niezmierną paletę ludzkich, acz doświadczonych Bożą iskrą świadectw geniuszu człowieka oraz kreatywnych zdolności Natury: malarstwa, rzeźby, sztuki użytkowej z rzadkimi przykładami wotywnego złotnictwa, ale również bogate zbiory archiwaliów i starych druków.
W muzeum, niczym w zwierciadle, odbijają się przemiany kulturowe, dokonujące się w danym państwie, kraju, społeczności. Jest ono, podobnie jak kolekcja, „współrozciągłe” z człowiekiem w czasie i przestrzeni – miejscu o właściwym sobie kontekście politycznym, społecznym czy ekonomicznym. Kwestie te istotne były już w chwili powstania nowoczesnego, bazującego na myśli oświeceniowej muzeum, i obecnie nie straciły na aktualności.
„Strategia bezpieczeństwa rozumiana obecnie ma wymiar coraz mniej materialny, fizyczny, i coraz bardziej rozwija się w kierunkach treści, a nie formy. Wyobrażenie bezpieczeństwa jako schematu: sejf, mury, kraty i syrena na ścianie zastępują takie czynniki, jak: informacja uzyskana w odpowiednim czasie, wiedza, szkolenie, zasady i procedury postępowania. Jest to słuszny kierunek i nie może być inaczej, gdyż wymuszony jest ewolucją zagrożeń.” Paweł Kowalczuk, współautor
Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów przy wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego realizuje projekt Statystyka muzeów. Jego celem jest dostarczenie kompleksowej wiedzy na temat polskiego sektora muzealnego. Niniejsza publikacja stanowi zbiór analiz badawczych dokonanych na podstawie danych z gromadzonych w czasie pierwszych lat realizacji projektu
Jednym z najważniejszych zadań statutowych Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów jest wyznaczanie i upowszechnianie standardów w zakresie bezpieczeństwa zbiorów publicznych. Wskazywanie kierunków działań w tej niezmiernie ważnej sferze działalności muzeów wymaga systematycznej pracy diagnostycznej, realizowanej na podstawie rzetelnych danych pozyskiwanych z muzeów. W 2013 roku, dokonując przeglądu dostępnych w tej materii opracowań, doszliśmy w zespole Instytutu do wniosku, że nie powstał jak dotychczas raport, który obejmowałby w sposób kompleksowy stan infrastruktury polskich muzeów.
Nasza publikacja stanowi rezultat konferencji "Kolekcjonerstwo polskie XX i XXI wieku" zorganizowanej przez Wydział Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika i Centrum Sztuki Współczesnej "Znaki Czasu" w Toruniu (21-22.11.2014). Dzięki tym dwóm instytucjom wytworzył się tu poważny ośrodek badań naukowych i artystycznych analiz dotyczących kolekcji i jej twórcy.
***NAKŁAD WYCZERPANY*** Książka na tle obrazu kulturowego wielonarodowościowej metropolii przemysłowej jaką była Łódź w Europie końca XIX w., prezentuje kolekcje artystyczne łódzkich przemysłowców. Napisana na podstawie badań archiwalnych, krytyki źródeł oraz zestawienia dzieł o fabrykanckiej proweniencji stanowi próbę rekonstrukcji losów kolekcji, postaw ich właścicieli i ujawnia wielopłaszczyznowość zjawiska kolekcjonerstwa burżuazji wielkoprzemysłowej w epoce rodzącej się nowoczesności.
***NAKŁAD WYCZERPANY***Wybrane zagadnienia z zakresu ochrony muzeów i zbiorów przed pożarem to, moim zdaniem, udana próba podjęcia tematu związanego z szeroko pojmowaną ochroną przeciwpożarową w obszarze muzeów i obiektów zabytkowych. W szczególności, kiedy mówimy o dziedzictwie narodowym, ochrona przeciwpożarowa będzie kojarzyła mi się przede wszystkim z zapobieganiem, prewencją, a w ostateczności gaszeniem pożaru czy reagowaniem. W obecnych czasach wiedza na temat ochrony przeciwpożarowej wprowadza nas w zupełnie nowy wymiar, świat zaawansowanych technologii, skomplikowanej elektroniki, symulacji komputerowych, wiedzy z zakresu konstrukcji, automatyki, teorii rozwoju pożaru, chemii, fizyki i innych dziedzin wymagających profesjonalnej wiedzy.
***NAKŁAD WYCZERPANY*** Artykuły zawarte w tomie stanowią próbę opisu i interpretacji bogatego, wieloaspektowego, rozmaicie motywującego i fascynującego zjawiska kulturowego, jakim było kolekcjonerstwo na ziemiach polskich w długim wieku XIX. Różnie zogniskowane i prowadzone z różnorodnych perspektyw badawczych studia przekonują o znacznym symbolicznym, politycznym, społecznym i estetycznym potencjale powstających wówczas zbiorów.
Z radością przekazujemy w Państwa ręce trzeci tom Biblioteki Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów – polskie wydanie europejskiego podręcznika Lifelong Learning in Museums wydanego we Włoszech w 2007 r. jako podsumowanie badań prowadzonych pod tą samą nazwą. W opracowaniu polskiej wersji wykorzystano późniejszą publikację – niemiecki podręcznik z 2010 r., zaktualizowany i rozszerzony przez Deutscher Museumsbund.
Edukacja muzealna w Polsce. Sytuacja, kontekst, perspektywy rozwoju. Raport o stanie edukacji muzealnej w Polsce.
Materiały seminariów zorganizowanych w 2010 roku przez Ośrodek Ochrony Zbiorów Publicznych (obecnie Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów) przy udziale Stowarzyszenia Antykwariuszy Polskich oraz Domu Aukcyjnego Rempex.