Narodowy Instytut Muzeów działa w oparciu o Zarządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 31 sierpnia 2023 r. w sprawie nadania statutu Narodowemu Instytutowi Muzeów (poz. 49, opublikowano dnia 1 września 2023 r. w Dzienniku Urzędowym Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego).