Prace programowe Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów to wszelkie działania zmierzające do wspierania rozwoju muzeów jako instytucji kultury pamięci. Prace te realizowane są we współpracy z muzeami, instytucjami naukowymi i innymi instytucjami wiedzy, samorządami terytorialnymi, organizacjami społecznymi, krajowymi i międzynarodowymi. Mają charakter prac koncepcyjnych, programowo-legislacyjnych i opiniodawczych. Ich podstawę stanowi zarówno współpraca z organizatorami muzeów, jak i społeczna debata programowa, mająca na celu zarówno diagnozę potrzeb muzeów i sektora muzealnego w ogólności, jak i pozyskiwanie opinii na temat problemów i oczekiwanych kierunków zmian w muzealnictwie, jako systemie oraz w poszczególnych muzeach, w szczególności tych, które indywidualnie lub grupowo podejmują wysiłki w kierunku zreformowania swoich systemów planowania rozwoju, zarządzania oraz gospodarowania finansami i innymi zasobami ekonomicznymi. Efekty prac stają się również inspiracją dla działań statutowych NIMOZ.
Koordynacja prac programowych należy do zadań Działu Strategii i Analiz Prawnych.