„Muzealnicy mówią” to cykl podcastów realizowany przez Narodowy Instytut Muzeów. Oddajemy głos muzelniczkom i muzealnikom, którzy opowiadają między innymi o projektach wystawienniczych, edukacyjnych, konserwatorskich czy wydawniczych. Rozmawiamy o publiczności, wyzwaniach, a także zmianach zachodzących w polskim muzealnictwie. Wywiady przeprowadza Martyna Kliks – historyczka sztuki i niderlandystka, autorka podcastu „Gablotki” o muzeach i kolekcjach sztuki.
Kolejne odcinki publikowane są na platformach Spotify , Apple Podcasts oraz YouTube.
***
W czwartym sezonie rozmawiamy z beneficjentami programu „Rozbudowa zbiorów muzealnych”.
Podcast powstał w ramach realizacji zadania pn. Koszty obsługi programu pn. „Rozbudowa zbiorów muzealnych” realizowanego jako program własny. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Sezon 4. / odcinek 1. Od figurki do zagrody. Muzeum Etnograficzne im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu
Rozmowa z kierowniczką Działu Sztuki i Estetyki Bożeną Olszewską, kustoszką w tym dziale Aleksandrą Jarysz oraz kierowniczką Olenderskiego Parku Etnograficznego w Wielkiej Nieszawce Anną Maślak.
Muzeum w ramach programu „Rozbudowa zbiorów muzealnych” zakupiło kolekcję rzeźby ludowej i nieprofesjonalnej Izabelli i Piotra Sałustowiczów, kolekcję sztuki ludowej Andrzeja Różyckiego oraz zagrodę olenderską z Wielkiego Lubienia.
Sezon 4. / odcinek 2. Cenne prawo pierwokupu. Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju
Rozmowa z dr. hab. Maciejem Szymczykiem, dyrektorem Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju.
Muzeum w ramach programu „Rozbudowa zbiorów muzealnych” zakupiło m.in. kolekcję historycznych banknotów czeskich i czechosłowackich oraz numizmaty z czasów insurekcji kościuszkowskiej, czyli pierwsze polskie papierowe pieniądze.
Sezon 4. / odcinek 3. Świadome kolekcjonowanie. Muzeum Fotografii w Krakowie
Rozmowa z dr. Dominikiem Kuryłkiem, głównym kuratorem oraz kierownikiem Działu Fotografii i Technik Fotograficznych w Muzeum Fotografii w Krakowie.
Muzeum w ramach programu „Rozbudowa zbiorów muzealnych” zakupiło m.in. kolekcję negatywów fotografii Marka Janickiego z pacyfikacji kopalni „Wujek”, kolekcję fotografii Andrzeja Kiełbowicza i Wojciecha Druszcza, profesjonalny sprzęt fotograficzny Krzysztofa Gierałtowskiego i Jacka Kulma oraz awangardowe fotografie Stanisława Ignacego Witkiewicza i Karola Hillera.
***
W trzecim sezonie przybliżamy projekty, które zostały nagrodzone w 44. Konkursie na Wydarzenie Muzealne Roku Sybilla 2023.
Organizacja 44. Konkursu na Wydarzenie Muzealne Roku Sybilla 2023 oraz gali laureatów. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Sezon 3. / odcinek 1. W poszukiwaniu bezpiecznego schronienia. Wystawa „Idę w świat i trwam. Obrazy Jacka Malczewskiego z Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki im. Borysa Woźnickiego”
Kategoria: Konserwacja i ochrona dziedzictwa kultury
Laureat: Muzeum Narodowe w Poznaniu
Projekt: Idę w świat i trwam. Obrazy Jacka Malczewskiego ze zbiorów Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki im. Borysa Woźnickiego
Rozmowa z dr. Pawłem Napierałą, kuratorem wystawy „Idę w świat i trwam. Obrazy Jacka Malczewskiego z Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki im. Borysa Woźnickiego”.
Sezon 3. / odcinek 2. Razem możemy więcej. Schronienie – edukacja dla dobrostanu
Kategoria: Edukacja
Laureat: Muzeum Narodowe w Gdańsku
Projekt: Schronienie – edukacja dla dobrostanu
Rozmowa z Anną Ratajczak-Krajką, Waldemarem Elwartem i Urszulą Kokoszką z Oddziału Etnografii Muzeum Narodowego w Gdańsku, autorami (wspólnie z Krystyną Weiher-Sitkiewicz) projektu „Schronienie – edukacja dla dobrostanu”.
Sezon 3. / odcinek 3. Pośrodku puszcz nieprzebytych. Las w życiu i kulturze mieszkańców Rzeszowszczyzny
Kategoria: Projekty naukowo-badawcze oraz Grand Prix
Laureat: Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej
Projekt: Las w życiu i kulturze mieszkańców Rzeszowszczyzny
Rozmowa z dr Jolantą Dragan, kierownikiem Działu Dokumentacji i Zbiorów, oraz Jackiem Bardanem, dyrektorem Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej w latach 2004-2022, autorami i koordynatorami projektu „Las w życiu i kulturze mieszkańców Rzeszowszczyzny”.
Sezon 3. / odcinek 4. Wszystko zaczyna się od obiektu. Wystawa „Miasto. Technoczułość”
Kategoria: Nowe i zmodernizowane wystawy stałe
Laureat: Muzeum Inżynierii i Techniki w Krakowie
Projekt: Miasto. Technoczułość
Rozmowa z dr. Piotrem Żabickim, kierownikiem Działu Zbiorów w Muzeum Inżynierii i Techniki w Krakowie, oraz Beatą Krzaczyńską, adiunktką w tym dziale, kuratorami wystawy „Miasto. Technoczułość”.
Sezon 3. / odcinek 5. Trudna historia. Wystawa „Wolę o tym nie mówić. Tożsamość gdańszczan a powojenna rzeczywistość”
Kategoria: Wystawy czasowe
Laureat: Muzeum Gdańska
Projekt: Wolę o tym nie mówić. Tożsamość gdańszczan a powojenna rzeczywistość
Rozmowa z Mateuszem Jasikiem, kuratorem wystawy „Wolę o tym nie mówić. Tożsamość gdańszczan a powojenna rzeczywistość”.
Sezon 3. / odcinek 6. Architektura w służbie pamięci. Muzeum i Miejsce Pamięci w Sobiborze
Kategoria: Inwestycje
Laureat: Państwowe Muzeum na Majdanku
Projekt: Muzeum i Miejsce Pamięci w Sobiborze
Rozmowa z dr. Tomaszem Kranzem, dyrektorem Państwowego Muzeum na Majdanku.
***
W drugim sezonie rozmawialiśmy z laureatami Konkursu Muzealna Książka Roku 2023, czyli przeglądu wydawniczej działalności polskich muzeów.
Sezon 2. / odcinek 1. Dobra muzealna książka, czyli jaka?
Rozmowa z Katarzyną Nowak, dyrektorką Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w Krakowie, która przed galą konkursową prowadziła warsztaty na temat zarządzania procesem wydawniczym.
Sezon 2. / odcinek 2. Jak przybliżyć kulturę Japonii? „Leksykon tradycyjnych wzorów japońskich”
Kategoria: Wydawnictwa edukacyjne
Publikacja: „Leksykon tradycyjnych wzorów japońskich”
Wydawca: Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha
Autorka: Joanna Haba
Projekt graficzny i DTP: Marta Szmyd
Rozmowa z Joanną Habą, starszą konserwatorką i starszą specjalistką ds. kolekcji sztuki w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w Krakowie, autorką książki „Leksykon tradycyjnych wzorów japońskich”.
Sezon 2. / odcinek 3. Czego nie wiemy o ruinach? „Zgruzowstanie. Przeszłość i przyszłość ruin w architekturze”
Kategoria: Katalogi wystaw
Publikacja: „Zgruzowstanie. Przeszłość i przyszłość ruin w architekturze”
Wydawca: Muzeum Warszawy
Koncepcja publikacji i redakcja merytoryczna: Adam Przywara
Projekt okładki, projekt graficzny i skład: Kaja Kusztra
Rozmowa z dr. Adamem Przywarą, badaczem architektury, kuratorem wystawy „Zgruzowstanie Warszawy 1945–1949” w Muzeum Warszawy i redaktorem książki „Zgruzowstanie. Przeszłość i przyszłość ruin w architekturze”.
Sezon 2. / odcinek 4. Jak XV-wieczne przywileje zmieniły historię Gdańska? „Privilegia Casimiriana”
Kategoria: Wydawnictwa naukowe (nagroda ex aequo)
Publikacja: „Privilegia Casimiriana. Przywileje króla Kazimierza IV Jagiellończyka dla Gdańska z okresu wojny trzynastoletniej”
Wydawca: Muzeum Gdańska
Wstęp, opracowanie, komentarz i tłumaczenie: Marcin Grulkowski
Projekt graficzny i typograficzny, skład, przygotowanie do druku: Anita Wasik
Rozmowa z dr. Marcinem Grulkowskim, adiunktem w Pracowni Historii Gdańska i Dziejów Morskich Polski Instytutu Historii PAN oraz autorem książki „Privilegia Casimiriana. Przywileje króla Kazimierza IV Jagiellończyka dla Gdańska z okresu wojny trzynastoletniej”.
Sezon 2. / odcinek 5. Kto fotografował i filmował getto warszawskie? „Antologia spojrzeń”
Kategoria: Wydawnictwa naukowe (nagroda ex aequo)
Publikacja: „Antologia spojrzeń. Getto warszawskie – fotografie i filmy”
Wydawca: Muzeum Warszawy i Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma
Koncepcja, wybór i opracowanie: Anna Duńczyk-Szulc, Agnieszka Kajczyk
Projekt graficzny, skład i postprodukcja: Ania Nałęcka-Milach
Rozmowa z Anną Duńczyk-Szulc, zastępczynią dyrektorki ds. kolekcji w Muzeum Warszawy i dr Agnieszką Kajczyk, kierowniczką Działu Dokumentacji Dziedzictwa w Żydowskim Instytucie Historycznym im. Emanuela Ringelbluma, autorkami książki „Antologia spojrzeń. Getto warszawskie – fotografie i filmy”.
Sezon 2. / odcinek 6. Jak stworzyć katalog, którego nie chce się odkładać? „Obietnica szczęścia. Maria Papa Rostkowska”
Kategoria: Nagroda specjalna za najlepiej wydaną edytorsko książkę (ex aequo)
Publikacja: „Obietnica szczęścia. Maria Papa Rostkowska”
Wydawca: Muzeum Łazienki Królewskie
Redakcja naukowa: Małgorzata Maria Grąbczewska
Projekt graficzny i skład: Urszula Tofil / Syfon Studio
Rozmowa z dr Małgorzatą Marią Grąbczewską, zastępczynią dyrektora ds. muzealnych w Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie, autorką książki „Obietnica szczęścia. Maria Papa Rostkowska”.
Sezon 2. / odcinek 7. Jak opowiedzieć historię muzeum? „Raport z działalności Muzeum Gdańska za lata 1970–2020”
Kategoria: Nagroda specjalna za najlepiej wydaną edytorsko książkę (ex aequo)
Publikacja: „Raport z działalności Muzeum Gdańska za lata 1970–2020”
Wydawca: Muzeum Gdańska
Zespół redakcyjny: Waldemar Ossowski, Ewa Barylewska-Szymańska, Anna Frąckowska, Janusz Marszalec
Projekt graficzny, skład i łamanie: Eurydyka Kata, Rafał Szczawiński / re:design studio
Rozmowa z prof. Waldemarem Ossowskim, dyrektorem Muzeum Gdańska i współautorem publikacji „Raport z działalności Muzeum Gdańska za lata 1970–2020”.
***
Pierwszy sezon poświęcony był laureatom 43. Konkursu na Wydarzenie Muzealne Roku Sybilla 2022.
Sezon 1. / odcinek 1. Jak rozmawiać z dziećmi o architekturze? Laboratorium architektury
Kategoria: Edukacja oraz Grand Prix
Laureat: Muzeum Architektury we Wrocławiu
Projekt: Laboratorium Architektury
Rozmowa z Agnieszką Golą, kierowniczką Działu Edukacji, oraz Patrycją Mazurek, kustoszką w Muzeum Architektury we Wrocławiu, autorkami projektu edukacyjnego „Laboratorium architektury”.
Sezon 1. / odcinek 2. Dlaczego praca konserwatorów jest taka ważna? Rytownictwo Joachima Lelewela
Kategoria: Konserwacja i ochrona dziedzictwa kultury.
Laureat: Muzeum Narodowe w Krakowie
Projekt: Rytownictwo Joachima Lelewela. Katalog matryc graficznych i rycin Lelewela ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie
Rozmowa z Janiną Wilkosz, kustoszką w Gabinecie Grafiki i Rysunku oraz kierowniczką projektu „Rytownictwo Joachima Lelewela. Katalog matryc graficznych i rycin Lelewela ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie”.
Sezon 1. / odcinek 3. Jak znaleźć historyczną prawdę wśród tysięcy dokumentów? Archiwum powstań śląskich
Kategoria: Projekty naukowo-badawcze
Laureat: Muzeum Śląskie w Katowicach
Projekt: Projekt naukowo-badawczy dotyczący edycji źródeł w postaci tekstów źródłowych z tzw. Archiwum Powstań Śląskich zawierającego materiały pierwotne, czyli wytworzone w latach 1919–1921
Rozmowa z dr. Pawłem Parysem, kustoszem w Dziale Historii Muzeum Śląskiego w Katowicach oraz współautorem publikacji „Archiwum powstań śląskich”.
Sezon 1. / odcinek 4. Jak w nowoczesny sposób pokazać kilkusetletnią historię? Nowy Skarbiec Koronny
Kategoria: Nowe i zmodernizowane wystawy stałe
Laureat: Zamek Królewski na Wawelu – Państwowe Zbiory Sztuki
Projekt: Nowy Skarbiec Koronny
Rozmowa z prof. Andrzejem Betlejem, dyrektorem Zamku Królewskiego na Wawelu.
Sezon 1. / odcinek 5. Jak stworzyć wystawę, która przyciąga tłumy? „Witkacy. Sejsmograf epoki przyspieszenia”
Kategoria: Wystawy czasowe
Laureat: Muzeum Narodowe w Warszawie
Projekt: Witkacy. Sejsmograf epoki przyspieszenia
Rozmowa z dr Zofią Machnicką, kuratorką zbiorów sztuki nowoczesnej i współczesnej w Muzeum Narodowym w Warszawie, oraz dr. Pawłem Politem, kustoszem z Muzeum Sztuki w Łodzi – kuratorami wystawy „Witkacy. Sejsmograf epoki przyspieszenia”.
Sezon 1. / odcinek 6. Co dzieje się w muzealnych podziemiach? Magazyn studyjny
Kategoria: Inwestycje
Laureat: Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni
Projekt: Podziemny magazyn studyjny
Rozmowa z Wirginią Węglińską, kustoszką i kierowniczką Działu Historyczno-Naukowego Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni, oraz Piotrem Czerepakiem, adiunktem w Dziale Opracowań Muzealiów.