Ochorna Zbiorów to seria wydawana wspólnie z Muzeum Narodowym w Krakowie...
Ochorna Zbiorów to seria wydawana wspólnie z Muzeum Narodowym w Krakowie...
Broszura „Zasady postępowania z obiektami zabytkowymi na podłożu papierowym” jest pierwszym w serii poradników z zakresu konserwacji wydanych przez NIMOZ wspólnie i z inicjatywy Muzeum Narodowego w Krakowie. Broszura jest praktycznym przewodnikiem dla konserwatorów i opiekunów zbiorów, systematyzującym wiedzę na temat metod i technik ochrony zasobów materialnych muzeów. Istotnym komponentem broszury są wyniki prac badawczo-naukowych, które weryfikują informacje i dostarczają obiektywnej wiedzy pożytecznej dla podejmowanych przez opiekunów zbiorów decyzji. Wreszcie, last but not least, mogą być ważnym elementem standaryzującym opiekę nad zbiorami dla poszczególnych kategorii obiektów. Dyrekcji Muzeum Narodowego w Krakowie, konserwatorom, badaczom i wszystkim osobom zaangażowanym w powstanie tej publikacji serdecznie dziękujemy.
Oddajemy w Państwa ręce drugą broszurę z serii „Ochrona zbiorów”, która jest efektem współpracy Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów z Muzeum Narodowym w Krakowie. Choć krótka, jest ważnym, bo bodaj pierwszym przedsięwzięciem, którego celem jest próba określenia optymalnego poziomu wahań temperatury i wilgotności w pomieszczeniach, w których przechowywane są obiekty wrażliwe. Zadania opracowania takich parametrów podjęli się specjaliści z Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Narodowego w Warszawie i naukowcy z Instytutu Katalizy i Fizykochemii Powierzchni PAN im. Jerzego Habera w Krakowie. Ich wyniki prezentujemy w niniejszej publikacji. Znajdziecie w niej Państwo informacje o rzeczywistych warunkach przechowywania zbiorów w największych polskich muzeach, analizy efektywności różnych strategii kontroli klimatu oraz zalecenia dot. sterowania systemami klimatyzacyjnymi w celu optymalizacji kosztów jej działania w stosunku do uzyskanej klasy klimatu wewnątrz budynku. Wierzymy, że wiedza potwierdzona badaniami, pozwoli wybrać właściwą strategię zarządzania klimatem, która nie tylko zmniejszy ryzyko uszkodzenia obiektów, ale również nie narazi muzeum na ponoszenie kosztów niewspółmiernie wysokich w stosunku do osiąganego stopnia ochrony kolekcji. Broszurę „Zarządzanie klimatem w muzeach: ochrona zbiorów i energooszczędność”, podobnie jak pierwszą z serii NIMOZ i MNK – „Ochrona obiektów na podłożu papierowym” wysłaliśmy pocztą do wszystkich muzeów, które mają statut, bądź regulamin uzgodniony z Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, licząc na ich życzliwe przyjęcie i z nadzieją na ich użyteczność w codziennej pracy.
Postanowiliśmy opublikować praktyczny zbiór informacji dla tych wszystkich, którzy zechcą rozpocząć proces porządkowania procedur związanych z opieką konserwatorską nad zbiorami w swoich instytucjach. Zebrane w nim informacje są swoistym ABC dla tych wszystkich zarządzających muzeami czy opiekunów zbiorów, którzy nie zatrudniają konserwatorów, a odczuwają potrzebę organizacji profesjonalnej opieki nad zbiorami. Skupiliśmy się na podstawowych zagadnieniach, od których należy zacząć systematyczną opieką konserwatorską – opisaliśmy zatem zasady sporządzania dokumentacji stanu zbiorów konserwatorskiej, magazynowania i przemieszczania obiektów w muzeum, także w przypadku ich wypożyczeń. Pewnym novum jest tekst p. Janusza Czopa, dotyczący zarządzania klimatem w muzeach- propozycja elastycznej polityki związanej z klimatem w muzeum, która jest jednak dla zborów bezpieczna. Wierzymy, że dla tych instytucji, które nie zatrudniają zawodowych konserwatorów, wskazówki zawarte w niniejszym opracowaniu okażą się przydatne i nietrudne do codziennego stosowania.
"Skóra w obiektach muzealnych" to kolejny zeszyt z serii „Ochrona Zbiorów”, powstałej z inicjatywy Muzeum Narodowego w Krakowie przy wsparciu Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów. Tym razem autorzy postanowili skoncentrować się na obiektach ze skóry i pergaminu. Jest to bardzo duża grupa zabytków, które łączy wszechstronny i powszechnie dostępny materiał, z jakiego je wykonano. Zabytki ze skóry można spotkać w niemal wszystkich rodzajach kolekcji muzealnych – od bibliotek do zbiorów etnograficznych. Są wśród nich zarówno obiekty pełniące funkcje dekoracyjne, jak i przedmioty codziennego użytku.
Niniejsze wydawnictwo zostało przygotowane przez konserwatorów dzieł sztuki z Muzeum Narodowego w Krakowie zgodnie z międzynarodowymi standardami, dobrymi praktykami w naszym i wielu innych muzeach, a przede wszystkim z wykorzystaniem wieloletnich osobistych doświadczeń w dziedzinie bezpiecznego obchodzenia się z obiektami muzealnymi. Chociaż ze względu na rodzaj opisywanej działalności broszura kierowana jest przede wszystkim do pracowników muzeów i instytucji kultury, to oczywiście przedstawione w niej zasady i zalecenia powinny być stosowane przez wszystkich, którzy dotykają dzieł sztuki i innych cennych obiektów. Najważniejsze, aby cały czas pamiętać, że każdy obiekt – bez względu na to, czy jest w magazynie, na ekspozycji, czy też jest jakkolwiek przemieszczany – może zawsze ulec uszkodzeniu, a naszym obowiązkiem jest minimalizować to ryzyko w każdej sytuacji.
Oddajemy w Państwa ręce kolejne wydawnictwo z serii Ochrona Zbiorów, którego treść odbiega od schematu poradnika prezentowanego w poprzednich zeszytach z tej serii. Tym razem postanowiliśmy zaakcentować kwestie technologiczne. W pracy konserwatora niejednokrotnie zadajemy sobie pytania, jak coś zostało zrobione, jakich narzędzi używał wykonawca. Czasami stan zachowania obiektu pozwala rozwikłać tajniki konstrukcji, innym razem wnioskujemy per analogiam. Niekiedy musimy sięgać po nowoczesne metody badawcze i o ile odpowiedzą one na pytania jakościowo-ilościowe, o tyle informacji o tym, jak funkcjonował warsztat, jakich narzędzi używano i w jaki sposób przygotowywano materiały, pozostaje szukać w źródłach pisanych. Wiedza nie tylko zaspokaja naszą ciekawość. Dzięki niej możemy również stwierdzić, czy dane uszkodzenie ma związek z technologią, a jeśli tak, to jakie kroki należy podjąć, aby zapewnić obiektowi lepszą ochronę.