ICONCLASS (z ang. Iconographic Classification System) to system klasyfikacji ikonograficznej opracowany przez prof. Henri van den Waala z uniwersytetu w Lejdzie. Prace nad systemem rozpoczęły się w latach 50 XX wieku, w latach 1972-1983 został wydany drukiem w siedmiu tomach zawierających – obok systemu – indeks alfabetyczny i obszerną bibliografię ikonograficzną.
Iconclass stanowi zbiór tematów i motywów występujących w sztuce zachodniej, liczący około 28 tysięcy jednostek, zestawionych w dziewięciu podstawowych grupach:
Religia i magia
Natura
Istota ludzka – człowiek w ogólności
Społeczeństwo – cywilizacja – kultura
Abstrakcyjne idee i pojęcia
Historia
Biblia
Literatura
Mitologia klasyczna i historia starożytna
Każda z powyższych grup obejmuje jednostki niższego rzędu, w których do pierwszej cyfry, dodana jest kolejna i kolejna (trzeci znak w tej notacji, czyli trzeci poziom hierarchii oznaczony jest literą). Tak np. symbol 73 B 141 oznacza temat: „Pasterze podążają do Betlejem”, a jest on rezultatem następującego rozwinięcia hierarchii:
oprac. dr Tomasz Zaucha
Każde hasło uzupełniają słowa kluczowe ułatwiające wyszukiwanie określonego przedstawienia.
Książkowe wydanie Iconclass w języku angielskim, przetłumaczone zostało dotychczas na języki: niemiecki, francuski, włoski oraz fiński. Wersja elektroniczna, utrzymywana przez Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie w Hadze, dostępna jest pod adresem: http://www.iconclass.org/