W serii tej publikowane są materiały tworzone i wykorzystywane podczas szkoleń, wykładów i warsztatów prowadzonych przez Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów.
W serii tej publikowane są materiały tworzone i wykorzystywane podczas szkoleń, wykładów i warsztatów prowadzonych przez Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów.
Niniejsza publikacja jest podsumowaniem, ale tez uzupełnieniem przeprowadzonego szkolenia. W częsci głównej znajda Państwo teksty autorstwa pracowników i współpracowników polskich muzeów, którzy maja doświadczenie we współpracy z osobami starszymi. W aneksie zamieszczamy przykłady dobrych praktyk realizowanych nie tylko przez muzea, ale także przez instytucje i organizacje zrzeszające seniorów lub przygotowujące programy skierowane do tej grupy wiekowej.
Opracowanie Zagrożenia mikrobiologiczne zbiorów muzealnych jest podsumowaniem warsztatów, które organizuje Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów we współpracy z Wydziałem Biologii Uniwersytetu Warszawskiego. Z roku na rok, wraz z pracownikami obu instytucji, modyfikujemy tematy szkoleń i uwzględniamy w nich zagadnienia, które spotkały się z największym zainteresowaniem uczestników.
Oddajemy w Państwa ręce kolejny – już dwunasty – tomik z serii Szkolenia Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, tym razem dotyczący badania publiczności muzeów. Publikacja jest wynikiem przeprowadzonych przez NIMOZ dwóch edycji szkolenia Badania publiczności muzealnej oraz dwóch lat ogólnopolskiego projektu Badania publiczności muzeów w Polsce. Z raportami z tych badań mogą się Państwo zapoznać na stronie internetowej: www.nim.gov.pl, w zakładce: Publiczność muzeów.
Muzea techniki, w porównaniu do pozostałych, posiadają najbardziej interdyscyplinarne zbiory związane z działalnością człowieka. Ich wyróżnikiem jest między innymi skala eksponatów. W kolekcjach odnajdujemy zarówno mikroskopijne przedmioty, będące wytworem nanotechnologii naszych czasów, jak i największe eksponaty muzealne, na przykład okręty czy całe linie produkcyjne. Ich zbiory są prezentowane i przechowywane w budynkach tradycyjnie kojarzonych z muzeami, jak i w wielkokubaturowych budynkach postindustrialnych, co już samo w sobie wskazuje na charakter muzeum. Co więcej, nierzadko są to także muzea wielkoobszarowe, z okazałymi wystawami plenerowymi. Dodatkowo, zbiory eksponowane są nie tylko statycznie, ale też dynamicznie, często w przestrzeni publicznej poza siedzibą muzeum. To tylko niektóre cechy charakteryzujące muzea techniki, pokazujące, ile wysiłku muszą włożyć muzealnicy i organizatorzy, by zapewnić należyte bezpieczeństwo zbiorom, zwiedzającym i pracownikom.
Postanowiliśmy opublikować praktyczny zbiór informacji dla tych wszystkich, którzy zechcą rozpocząć proces porządkowania procedur związanych z opieką konserwatorską nad zbiorami w swoich instytucjach. Zebrane w nim informacje są swoistym ABC dla tych wszystkich zarządzających muzeami czy opiekunów zbiorów, którzy nie zatrudniają konserwatorów, a odczuwają potrzebę organizacji profesjonalnej opieki nad zbiorami. Skupiliśmy się na podstawowych zagadnieniach, od których należy zacząć systematyczną opieką konserwatorską – opisaliśmy zatem zasady sporządzania dokumentacji stanu zbiorów konserwatorskiej, magazynowania i przemieszczania obiektów w muzeum, także w przypadku ich wypożyczeń. Pewnym novum jest tekst p. Janusza Czopa, dotyczący zarządzania klimatem w muzeach- propozycja elastycznej polityki związanej z klimatem w muzeum, która jest jednak dla zborów bezpieczna. Wierzymy, że dla tych instytucji, które nie zatrudniają zawodowych konserwatorów, wskazówki zawarte w niniejszym opracowaniu okażą się przydatne i nietrudne do codziennego stosowania.
Proweniencja to wedle definicji sformułowanej w Kodeksie Etyki ICOM dla Muzeów: „pełna historia przedmiotu, zawierająca także informacje o dziejach tytułu prawnego do niego, od czasu jego wytworzenia lub odkrycia, dzięki której można ustalić jego autentyczność i stan własnościowy”.
Oddajemy w Państwa ręce ósmą broszurę z serii Szkolenia Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów – tym razem poświęconą edukacji w muzeum. Publikacja jest podsumowaniem cyklu trzech szkoleń dotyczących edukacji w różnych typach placówek: muzeach sztuki współczesnej, muzeach-rezydencjach oraz muzeach wielooddziałowych i interdyscyplinarnych. Oczywiście, materiały z trzech szkoleń nie wyczerpują tematu edukacji w muzeach, a są jedynie podsumowaniem trzech odmiennych doświadczeń, które wynikły z pomysłu szkoleń skierowanych do różnych typów muzeów.
Niniejsza publikacja jest drugą częścią broszury z numerem 2/2013 poświęconej gościom niepełnosprawnym w muzeum. Tym razem skupiliśmy się na potrzebach publiczności z bardzo szeroko rozumianymi niepełnosprawnościami intelektualnymi. Uczestnicy kolejnych edycji szkolenia Gość niepełnosprawny w muzeum wielokrotnie zwracali nam uwagę, że najliczniejszą grupę gości niepełnosprawnych w instytucjach kultury stanowią właśnie osoby z niepełnosprawnościami intelektualnymi. Podkreślali także, że do pracy z tymi osobami najtrudniej jest się przygotować – ze względu na różnorodność reakcji tych osób, typów dysfunkcji, dużą specjalizację terapeutów i stowarzyszeń zajmujących się włączaniem w aktywne życie osób z niepełnosprawnością intelektualną. Odpowiadając na to zapotrzebowanie, wraz z Fundacją Kultury bez Barier, rozpoczęliśmy poszukiwania osób i instytucji, które zechcą nam pomoc w przygotowaniu i poprowadzeniu szkolenia dla pracowników muzeów. Efektem niniejszych starań jest publikacja, którą Państwu przekazujemy.
Przygotowanie do pracy na stanowisku opiekuna ekspozycji staje się sprawą istotną i pilną, między innymi z uwagi na coraz bardziej ambitne, czasami trudne w odbiorze wystawy (stosowanie różnych, nowoczesnych środków techniki przekazu, prezentacji), oraz w ostatnich latach znaczny wzrost liczby osób odwiedzających muzea, w tym obcokrajowców. Ponadto nasze muzea w coraz większym stopniu umożliwiają dostępność gościom niepełnosprawnym.
Prezentowana broszura jest kolejnym wydawnictwem serii ABC propagującym materiały ze szkoleń realizowanych przez Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów. Główną przesłanką do organizacji spotkań z przedstawicielami muzeów z zakresu przepisów prawa i wymaganej dokumentacji na przełomie 2014/2015 roku była nowelizacja rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie zabezpieczania zbiorów muzeum przed pożarem, kradzieżą i innym niebezpieczeństwem grożącym ich zniszczeniem lub utratą.
Pomimo przeprowadzenia znacznych inwestycji i zmian organizacyjnych, nadal w zakresie bezpieczeństwa skansenów jest wiele do zrobienia. Uporządkowania wymaga dokumentacja organizacyjno-ochronna i pomocnicza oraz ewidencja zabytków. W celu zapewnienia kompleksowej ochrony przeciwpożarowej konieczne jest kontynuowanie rozbudowy i modernizacji systemów wykrywających, gaszących i innych urządzeń wymaganych w ochronie przeciwpożarowej, stałe szkolenie personelu dozoru zagród, chałup, ekspozycji czasowych, imprez plenerowych oraz nadzorowanie i kontrolowanie ich pracy. W zabezpieczeniach budowlano-mechanicznych należy dążyć do ukierunkowania prac w stronę zabezpieczenia indywidualnego eksponatów oraz ograniczenia bezpośredniego dostępu do izb i innych pomieszczeń z eksponatami w sposób jak najmniej uciążliwy dla zwiedzających. Ponadto ochronę indywidualną miejsc i zbiorów powinny wspomagać zabezpieczenia elektroniczne, np. CCTV. Nadal istnieje potrzeba intensyfi kowania prac związanych z kompleksowym ogrodzeniem obszarów i właściwym (funkcjonalnym) oświetleniem obiektów oraz utrzymywania infrastruktury techniczno-zabezpieczeniowej w należytym stanie poprzez okresowe, terminowe przeglądy i naprawy.
Krótki przewodnik dotyka wszystkich poruszanych przez Prelegentów dotychczasowych edycji szkolenia „Gość niepełnosprawny w muzeum” oraz uszczegóławiających temat warsztatów „Tworzenie audiodeskrypcji”, które odbywały się w ramach oferty Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów. Zdajemy sobie sprawę, iż objętość broszury dość radykalnie ogranicza możliwości wyczerpania tematu, dlatego skupiliśmy się na tych zagadnieniach, które w codziennej pracy muzealnika wydały się najistotniejsze. Zainteresowanych wiedzą poszerzoną, czy możliwie pełną, wypada nam zaprosić do lektury stron internetowych prowadzonych przez współpracujące z nami organizacje pozarządowe, na których znajdą z pewnością znacznie więcej szczegółowych materiałów i odnośników.
Przewodnik powstał w oparciu o materiały Prelegentów przygotowane specjalnie do szkoleń z zakresu organizacji wystaw w muzeum, które Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów zorganizował w roku 2012 r. Szkolenie to, organizowane w 4 edycjach w roku 2012 cieszyło się dużym zainteresowaniem muzealników i reprezentujących inne, „paramuzealne” instytucje organizujące wystawy. I choć wzięło w nich udział ponad 100 osób, to tylko w części udało nam się zaspokoić potrzeby środowiska muzealniczego. Z tego powodu w roku 2013 zaplanowaliśmy dodatkowe 2 edycje tego szkolenia, w którym zamierzamy także dokonać drobnych korekt i modyfikacji uwzględniających opinie, wskazówki i potrzeby uczestników zawarte w ankietach ewaluacyjnych.