Słownik pojęć

A

Administrator merytoryczny bazy danych

Osoba odpowiedzialna za funkcjonowanie programu do ewidencji i zarządzania zbiorami od strony prawidłowości wprowadzanych danych i przestrzegania procedur związanych z dokumentacją.

Analiza danych cyfrowych

Analiza danych cyfrowych polega na wyznaczaniu istotnych parametrów liczbowych na podstawie analizowanych danych bez ich modyfikacji (przykładowo: na podstawie zdjęcia można policzyć pole powierzchni, jakie zajmują złocenia, lub wyznaczyć, ile jest interesujących obiektów).

Źródło: Zalecenia dotyczące planowania i realizacji projektów digitalizacyjnych w muzealnictwie, praca zbiorowa zespołu ekspertów powołanego przez Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, Warszawa: NIMOZ, 2011.

Aplikacja cyfrowa (program użytkowy)

Konkretny, ze względu na oferowaną użytkownikom funkcjonalność, element oprogramowania użytkowego.  Jako aplikację należy rozumieć program wykonujący konkretne zadania, wyposażony w interfejs użytkownika (zarówno program instalowany na urządzeniu użytkownika- takim jak np. komputer, tablet czy telefon komórkowy, jak i program pracujący na serwerze internetowym, dostępny przez przeglądarkę www).

B

B2B

(ang. Business to Business)
Relacja usługowa między przedsiębiorcami realizowana z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych przeznaczonych do automatyzacji procesów biznesowych między tymi przedsiębiorstwami.

Baza danych

Zbiór danych lub jakichkolwiek innych materiałów i elementów zgromadzonych według określonej systematyki lub metody, indywidualnie dostępnych w jakikolwiek sposób, w tym środkami elektronicznymi, wymagający istotnego, co do jakości lub ilości, nakładu inwestycyjnego w celu sporządzenia, weryfikacji lub prezentacji jego zawartości.

C

CDWA

(ang. Categories for the Description of Works of Art)
Standard opisu dzieł sztuki, który od lat 90. XX w. powstawał pod egidą Getty Research Institute w USA. Jest to schemat metadanowy strukturalny, tj. wylicza zestawy elementów, kategorii i pól opisu, mogących tworzyć rekord lub innego rodzaju obiekt informacyjny, określa nazwy, długości, powtarzalność i inne cechy pól oraz ich wzajemne relacje. Zestaw, który oferuje CDWA liczy ponad 500 różnych elementów (kategorii danych), jakimi da się opisywać dzieła sztuki. Wśród nich 36 to podstawowe elementów schematu (oznaczonych określeniem core), konecznych dla opisu dzieła z zakresu sztuk pięknych. Wszystkie kategorie schematu CDWA ułożono w formie hierarchicznego drzewa.

CIDOC CRM

(ang. Conceptual Reference Model)
Jest sformalizowanym schematem pojęciowym (ontologią): zbiorem pojęć z zakresu dóbr kultury i zbiorem relacji charakterystycznych dla tej dziedziny wiedzy, które mogą zachodzić pomiędzy owymi pojęciami. Został on przygotowany przez Miedzynarodowy Komitet ds. Dokumentacji będący jednym z komitetów Międzynarodowej Rady Muzeów (ICOM). Uwzględnia wymogi sieci semantycznej, sformułowane przez World Wide Web Consortium (W3C). Podstawowym elementem przedstawiającym twierdzenia o rzeczach jest w tym schemacie trójka składająca się z podmiotu, przedmiotu oraz łączącego je predykatu, za pomocą którego podmiot orzeka o przedmiocie: predykat przedstawia charakterystyczną właściwość podmiotu, natomiast przedmiot wyraża wartość tej właściwości podmiotu.

Chmura obliczeniowa

(ang. cloud computing)
Model przetwarzania oparty na użytkowaniu usług dostarczonych przez zewnętrzne organizacje. Funkcjonalność jest tu rozumiana jako usługa (dająca wartość dodaną użytkownikowi) oferowana przez dane oprogramowanie (oraz konieczną infrastrukturę). Oznacza to eliminację konieczności zakupu licencji czy konieczności instalowania i administracji oprogramowaniem. Konsument płaci za użytkowanie określonej usługi, np. za możliwość korzystania z arkusza kalkulacyjnego. Nie musi dokonywać zakupu sprzętu ani oprogramowania.

D

Dane 2D/3D

Reprezentacja danych powiązanych przestrzennie w dwóch/trzech wymiarach. Przykładowo: Zdjęcie cyfrowe jest klasyfikowane jako reprezentacja 2D ze względu na dwuwymiarową matrycę, która dokonuje rejestracji obrazu. Model 3D w postaci siatki trójkątów jest przykładem danych 3D, ponieważ każdy wierzchołek siatki ma współrzędne (x, y, z). Film stereoskopowy nagrany z dwóch kamer jest klasyfikowany jako dane 2D, tylko podwójne. Może on być tylko wizualizowany stereoskopowo w 3D.

Źródło: Zalecenia dotyczące planowania i realizacji projektów digitalizacyjnych w muzealnictwie, praca zbiorowa zespołu ekspertów powołanego przez Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, Warszawa: NIMOZ, 2011.

Darowizna

Przekazanie na własność do muzeum obiektu przez osobę fizyczną lub prawną, zapis testamentowy, potwierdzone przynajmniej protokołem zdawczo-odbiorczym.

Depozyt

Obiekt przyjęty długoterminowo do muzeum na podstawie umowy depozytowej określającej warunki użyczenia w depozyt, prawa autorskie, czas, na jaki depozyt jest przyjmowany z dokładnym opisem obiektu wraz z wyceną. Akt przyjęcia depozytu dokumentuje protokół zdawczo-odbiorczy określający cel przyjęcia, czas przyjęcia oraz zawierający wykaz dzieł wraz z wyceną i opinię konserwatorską. Po wzięciu w posiadanie dzieł należy wpisać je do księgi depozytowej i sporządzić kartę ewidencyjną.

Digitalizacja

Digitalizację w sensie węższym rozumiemy jako pozyskanie cyfrowego, jak najbardziej wiernego, odwzorowania obiektu i opisujących metadanych relacyjnych zawierających szczegóły strony technicznej procesu (nazywane dla odróżnienia od metadanych opisowych paradanymi). Definicja szersza obejmuje nie tylko pozyskanie cyfrowego wizerunku i metadanych technicznych, ale także wytworzenie metadanych opisowych oraz różne działania związane m.in. z gromadzeniem, strukturyzowaniem, przetwarzaniem, zarządzaniem, archiwizowaniem, ochroną, wymianą i wykorzystaniem tych danych, czyli odnosi się do kompleksowo potraktowanego procesu digitalizacji.

Źródło: Zalecenia dotyczące planowania i realizacji projektów digitalizacyjnych w muzealnictwie, praca zbiorowa zespołu ekspertów powołanego przez Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, Warszawa: NIMOZ, 2011.

Digitalizacja 2D

Przetworzenie rzeczywistego obiektu w jego wizerunek cyfrowy zapisany w postaci dwuwymiarowej (najpowszechniejsze zastosowanie to akwizycja zdjęć aparatami cyfrowymi lub skanowanie skanerami płaskimi).

Źródło: Zalecenia dotyczące planowania i realizacji projektów digitalizacyjnych w muzealnictwie, praca zbiorowa zespołu ekspertów powołanego przez Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, Warszawa: NIMOZ, 2011.

Digitalizacja 3D

Przetworzenie rzeczywistego obiektu w jego wizerunek cyfrowy zapisany w postaci trójwymiarowej (najpowszechniejsze zastosowanie to skanowanie 3D, pozwalające na uzyskanie współrzędnych (x, y, z) powierzchni rzeczywistego obiektu w kartezjańskim układzie współrzędnych).

Źródło: Zalecenia dotyczące planowania i realizacji projektów digitalizacyjnych w muzealnictwie, praca zbiorowa zespołu ekspertów powołanego przez Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, Warszawa: NIMOZ, 2011.

Dokumentacja ewidencyjna

Dokumentacja umożliwiająca identyfikację każdego znajdującego się w muzeum obiektu. W przypadku muzealiów i depozytów na dokumentację ewidencyjną składają się: karty ewidencyjne obiektów, inwentarze muzealiów, księgi depozytów, dokumentacja badań archeologicznych i innych badań terenowych. Obiekty należące do zbiorów pomocniczych, nie kwalifikujące się  do wpisu do inwentarza muzealiów ewidencjonuje się na zasadach ogólnych.

Dokumentacja wizualna

Dokumentacja wizualna to odwzorowanie obiektu, w zależności od rodzaju nośnika mogą być to np. odbitki fotograficzne, fotografia cyfrowa, skany, negatywy, rysunki itp.

E

E-administracja

(elektroniczna administracja publiczna, e-government) –wykorzystanie technologii informatycznych i komunikacyjnych w celu usprawnienia funkcjonowania administracji publicznej.

E-usługa

Usługa świadczona za pomocą Internetu lub sieci elektronicznej, której świadczenie jest zautomatyzowane i która wymaga niewielkiego udziału człowieka, a jej wykonanie bez wykorzystania technologii informacyjnej jest niemożliwe.

Elektroniczny katalog zbiorów

Aplikacja internetowa pozwalająca na udostępnianie ustrukturyzowanych, przeszukiwalnych danych zdigitalizowanych obiektów zintegrowana z systemem do ewidencji i zarządzania zbiorami.

G

Gęstość optyczna

Określa możliwość rejestrowania przez urządzenie stopni nasycenia barw lub szarości. Wyrażana jest za pomocą parametru D (logarytm dziesiętny ze stosunku natężenia światła padającego i odbitego lub przepuszczanego, zależnie od medium). Należy pamiętać, iż gęstość optyczna skanera powinna być większa od wartości gęstości optycznej skanowanego materiału.

Głębia koloru

Wyrażana jest ilością bitów przenoszących informację o kolorach, oddaje możliwości sprzętu w zakresie odwzorowania barw. Podawane są wartości pełnej barwy punktu (piksela) lub pojedynczej barwy składowej. Na przykład w 24-bitowej przestrzeni barwnej RGB barwę punktu (piksela) opisują 24 bity, po 8 bitów na każdą z trzech składowych (RGB – czerwony, zielony, niebieski). Sprzęt do digitalizacji powinien umożliwiać zapisanie poszczególnych obrazów cyfrowych z różną głębią kolorów, zależnie od przeznaczenia i wymagań jakościowych zapisu.

I

Iconclass

Wielojęzyczny system klasyfikacji ikonograficznej dla treści kulturowych. Nazwa jest akronimem od ICONographic CLASsification System – System Klasyfikacji Ikonograficznej. System nie jest słownikiem, który zawierałby właściwą terminologię, lecz zbiorem tematów i motywów, jakie możemy odnaleźć w szeroko pojętej sztuce zachodniej. Wszystkie one zestawione są w obszerną taksonomię, liczącą około 28 tysięcy jednostek.

K

Kalibracja monitora

Kalibracja monitora to ustawienie parametrów wyświetlania obrazu w oparciu o regulację sprzętową. Przy pomocy przycisków znajdujących się na obudowie możemy określić jasność i kontrast oraz niejednokrotnie korekcję wyświetlanego koloru dla poszczególnych barw RGB.

Źródło: Cyfrowe odwzorowania muzealiów - parametry techniczne, modelowe rozwiązania, praca zbiorowa zespołu ekspertów powołanego przez Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, Warszawa: NIMOZ, 2012.

Karta ewidencyjna

Karta w formie papierowej lub elektronicznej zakładana obowiązkowo dla każdego obiektu będącego muzealium lub depozytem, zawierająca dane zgodne z rozporządzeniem Ministra Kultury z dnia 30 sierpnia 2004 r. w sprawie zakresu, form i sposobu ewidencjonowania zabytków w muzeach karty ewidencyjne powinny zawierać dane określone w § 7 tego rozporządzenia.

Kompetencje cyfrowe (kompetencje informatyczne)

Definiowane jako zdolność do:

  1. a) przetwarzania (wyszukiwania, oceny, przechowywania) informacji
    b) komunikacji (wchodzenia w cyfrowe interakcje, dzielenia się informacjami, znajomość netykiety
    i umiejętność zarządzania cyfrową tożsamością)
    c) tworzenia cyfrowej informacji (w tym również umiejętność programowania i znajomość zagadnień praw autorskich)
    d) zachowania bezpieczeństwa (ochrony cyfrowych urządzeń, danych, własnej tożsamości, zdrowia
    i środowiska)
    e) rozwiązywania problemów (technicznych, identyfikowania sytuacji, w których technologia może pomóc, bycia kreatywnym z użyciem technologii, identyfikowania luk w zakresie kompetencji).

L

LIDO

(ang. Lightweight Information Describing Objects) schemat metadanych, który został przygotowany przez grupę roboczą Data Harvesting and Interchange, działającą w obrębie komitetu CIDOC przy Międzynarodowej Radzie Muzeów (ICOM). Służy przekazywaniu posiadanych informacji o muzealiach w ujednolicony sposób, tak, by nadawały się one do wyszukiwania i kwerend (w praktyce oznacza to przeważnie przekazywanie danych do portali internetowych). Schemat LIDO obejmuje te informacje, które zwykle znajdujemy w katalogach zbiorów lub wystaw, natomiast poza jego zakresem pozostaje cała grupa danych służących w elektronicznych systemach ewidencji zbiorów do procedur administracyjnych (typu: akcesja, wypożyczenia, inwentaryzacja kontrolna – skontrum i in.).

M

Muzealium

Pod pojęciem muzealium rozumiemy obiekty wpisane do ksiąg inwentarzowych (zgodnie z ustawą o muzeach - Art. 21. ust. 1 Muzealiami są rzeczy ruchome i nieruchomości stanowiące własność muzeum i wpisane do inwentarza muzealiów).

N

Niepewność pomiaru

Niepewność pomiaru określa, jak bardzo wynik pomiaru może się różnić od rzeczywistej wartości mierzonej. Przykład: Przy pomiarach 3D niepewność pomiaru wyrażana jest w milimetrach jako ±wartość [mm]. Przykładowo ±0.1 [mm] oznacza, że uzyskane z danego urządzenia wyniki mogą być obarczone błędem 0.1mm.

Źródło: Zalecenia dotyczące planowania i realizacji projektów digitalizacyjnych w muzealnictwie, praca zbiorowa zespołu ekspertów powołanego przez Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, Warszawa: NIMOZ, 2011.

O

Obiekt

Pojedynczy przedmiot, liczony jako jedna sztuka. Np.: obraz to jeden obiekt, para świeczników to zespół dwóch obiektów, a dzbanek z pokrywką to jeden obiekt złożony.

Obiekt poza ewidencją

Obiekt znajdujący się w muzeum, niewpisany do inwentarza muzealnego ani księgi pomocniczej, a kwalifikujący się do ujęcia w dokumentacji ewidencyjnej.

P

Plik użytkowy

Jest to odwzorowanie obiektu będące przetworzeniem odwzorowania wzorcowego (pliku wzorcowego) o odpowiednio do przeznaczenia użytkowego dobranej rozdzielczości i wielkości, zapisane w formie pliku o wybranym formacie. Takie przetworzenie pomija część informacji pierwotnej, czyli plik przetworzony zawiera mniej informacji o obiekcie i nie można na jego podstawie odtworzyć pierwotnego zakresu informacji. Plików użytkowych może być wiele, mogą przekazywać obraz obiektu w różnym stopniu dokładności, w zależności od zastosowania do którego zostały przewidziane. Są proporcjonalnie do rozdzielczości mniejszej objętości niż pliki wzorcowe. Nadają się do zastosowań prezentacyjnych. Na ogół stosuje się je do udostępniania treści cyfrowych w Internecie. Zastosowanie kompresji stratnej i bezstratnej (JPEG, JPEG2000, PNG) umożliwia uzyskanie kompromisu pomiędzy jakością obrazu, a wielkością pliku wygodną do użytku w przestrzeni internetowej.

Plik wzorcowy

Jest to cyfrowe odwzorowanie obiektu fizycznego wykonane na ogół w natywnym formacie aparatu rejestrującego, będące zapisem pełnej odpowiedzi aparatu rejestrującego zgodnie z jego najwyższymi możliwościami. Charakteryzuje się ono zazwyczaj wysokimi parametrami reprodukcyjnymi takimi jak: rozdzielczość wyrażana na jednostkę miary, możliwie wierne odwzorowanie kolorów oraz geometrii digitalizowanego obiektu. Niektóre parametry np. rozdzielczość, są unikalnie dla danych typów obiektów lub pojedynczych obiektów. Stosowanymi formatami zapisu kopii wzorcowych dla odwzorowań 2D są: TIFF – najczęściej format wyjściowy skanerów oraz RAW – natywny zapis cyfrowych aparatów fotograficznych.

Pozycja inwentarzowa

Przedmiot wpisany do inwentarza pod określonym numerem. Na jedną pozycję inwentarzową, może składać się jeden obiekt lub wiele obiektów (sztuk) – jest to wówczas zespół obiektów lub kilka elementów stanowiących komplet będących jednym obiektem (sztuką) – jest to obiekt złożony.

Prawo autorskie

Jest to zbiór przepisów regulujących jedną z podstawowych dziedzin prawa własności intelektualnej. Zakres prawa autorskiego został wskazany w art. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. (Dz.U. 1994 nr 24 poz. 83 z późn. zm.). Zgodnie z ww. przepisem przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:

1) wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe);
2) plastyczne;
3) fotograficzne;
4) lutnicze;
5) wzornictwa przemysłowego;
6) architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne;
7) muzyczne i słowno-muzyczne;
8) sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne;
9) audiowizualne (w tym filmowe).
Pojęcia tego używa się również w kontekście praw przysługujących autorowi utworu.

Prawo własności

Forma prawna korzystania z rzeczy, w której ramach osoba uprawniona korzysta z największego zakresu uprawnień względem rzeczy, jakim w zależności od systemu prawa w danym państwie może się posługiwać podmiot prawny. W polskim systemie prawnym zakres pojęcia określa artykuł 140 kodeksu cywilnego, zgodnie z którym: „W granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą”.

Proces digitalizacji

Proces digitalizacji rozumiany jest jako zestaw czynności pozwalający na osiągnięcie zakładanych parametrów technicznych dokumentacji cyfrowej odwzorowującej rzeczywisty obiekt. Na proces ten mogą się składać następujące działania (część z nich może występować wielokrotnie w różnych wersjach lub nie występować – zależnie od celów): digitalizacja, przetwarzanie i analiza danych oraz wizualizacja.

Źródło: Zalecenia dotyczące planowania i realizacji projektów digitalizacyjnych w muzealnictwie, praca zbiorowa zespołu ekspertów powołanego przez Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, Warszawa: NIMOZ, 2011.

Profilowanie monitora

Profilowanie monitora to proces, który polega na wykonaniu szeregu pomiarów spektrofotometrem (np. i1Pro) wyświetlanych automatycznie na monitorze pól kontrolnych. Pola te opisane są przez wartości przestrzeni CIELab. Liczbę wyświetlanych pól można definiować poprzez wybranie odpowiedniej wartości w programie do profilowania. Im więcej wybranych pól, tym dokładniejszy będzie profil, wydłuża się jednak znacznie czas całego procesu. Profilowanie monitora zakończone jest generacją profilu ICC. Programy służące do profilowania dostarczane są często wraz z profesjonalnym monitorem lub ze spektrofotometrem. Profilować można także skanery, drukarki, aparaty, rzutniki itp.

Źródło: Cyfrowe odwzorowania muzealiów - parametry techniczne, modelowe rozwiązania, praca zbiorowa zespołu ekspertów powołanego przez Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, Warszawa: NIMOZ, 2012.

 

Proweniencja

Termin odnoszący się m.in. do pochodzenia rzeczy. W kontekście funkcjonowania instytucji muzealnych termin ten stosuje się do badań pochodzenia dóbr kultury, tzw. badań proweniencyjnych, zarówno przy ich nabywaniu, jak i odnośnie badania historii obiektów znajdujących się w zbiorach.

Przekaz

Jest formą darowizny dokonaną przez jedną instytucję na rzecz innej, czyli np. zbywanie przez jedno muzeum/instytucję na rzecz drugiego muzeum/instytucji.

Przetwarzanie danych cyfrowych

Przetwarzanie danych cyfrowych polega na dokonywaniu zmian danych oryginalnych, ale ogólna postać danych pozostaje podobna (przykładowo: korekcja barwy w obrazie, zmiana jego wymiarów lub usuwanie w nim szumów).

Źródło: Zalecenia dotyczące planowania i realizacji projektów digitalizacyjnych w muzealnictwie, praca zbiorowa zespołu ekspertów powołanego przez Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, Warszawa: NIMOZ, 2011.

R

RGB

RGB – jeden z modeli przestrzeni barw, opisywanej współrzędnymi RGB. Skrót pochodzi od pierwszych liter angielskich nazw trzech addytywnych kolorów podstawowych - czerwonego (red), zielonego (green) i niebieskiego (blue). Z połączenia barw RGB w dowolnych kombinacjach ilościowych można otrzymać szeroki zakres barw pochodnych.

Rekord

Wpis do systemu komputerowego zawierający pewien zestaw danych. Elektroniczny odpowiednik karty ewidencyjnej dla obiektu. Za rekord dla muzealiów uznaje się wpis zawierający minimalne dane dotyczące karty ewidencyjnej.

Rozdzielczość fizyczna urządzeń

Inaczej rozdzielczość optyczna, określa maksymalną liczbę punktów na jednostkę długości, jaką rejestruje urządzenie. Nie decyduje o jakości zapisu i nie determinuje precyzyjnego odwzorowania szczegółów dokumentowanego materiału. Ma jednak wpływ na rozdzielczość przestrzenną. Wyrażana jest najczęściej ilością pikseli na cal PPI (ang. pixels per inch). W oprogramowaniu niektórych urządzeń używana jest forma DPI (ang. dots per inch), która w rzeczywistości odnosi się do rozdzielczości urządzeń drukujących lub naświetlających. Należy pamiętać, że w przypadku digitalizacji oba określenia w powszechnym użyciu są stosowane zamiennie.

Rozdzielczość interpolowana

To sztuczne zwiększanie rozdzielczości obrazu na podstawie obrazu istniejącego za pomocą oprogramowania skanera lub zewnętrznego programu graficznego. Tak zwiększona rozdzielczość nie poprawia odwzorowania szczegółów i nie powinna być wykorzystywana w dokumentacji cyfrowej.

Rozdzielczość przestrzenna urządzeń

Inaczej przestrzenne pasmo przenoszenia, jest to zdolność urządzenia (skaner, aparat) do odróżnienia rozmieszczonych blisko siebie szczegółów. Faktyczną rozdzielczość przestrzenną danego urządzenia przedstawia charakterystyka MTF, która powinna być dołączona do urządzenia skanującego bądź fotografującego.

S

SPECTRUM

(ang. The UK Museum Documentation Standard)
Standard opracowany przez brytyjskie Collection Trust służy do dokumentacj i zarządzania informacjami o kolekcjach. Jest to schemat otwarty, co oznacza, że jego użytkownicy mogą kształtować go w dowolny sposób, rozwijać i skracać na własne potrzeby. Schemat składa się z dwóch zasadniczych elementów: procedur i grup informacji. Ponadto podręcznik schematu zawiera podstawowe informacje na temat tego, jak używać standardu oraz jak pozyskiwać dane i je zabezpieczać. Procedury umożliwiają dokumentację procesów związanych z zarządzaniem obiektami (począwszy od przyjęcia do muzeum, przez włączenie do zbiorów, wypożyczenia, kontrole, po informację o wykreśleniu ze zbiorów czy zwrocie). Grupy informacji stanowią zestawy związanych ze sobą elementów schematu, ułatwiające strukturyzację danych i nawigację po schemacie. Elementy schematu są podstawowym ogniwem tego standardu i pozwalają dokumentować różnego rodzaju informacje o obiektach i kolekcjach.

Schemat metadanych

Określa jednostki informacji (pola) definiujące zakres danych stosowanych w programach bazodanowych. Służy do ujednolicenia informacji i wymiany danych między różnymi systemami.

Spektrofotometr

Spektrofotometr to urządzenie pomiarowe niezbędne do przeprowadzenia procesu profilowania monitorów, skanerów i drukarek itp. urządzeń.

System do ewidencji i zarządzania zbiorami

Aplikacja służąca do elektronicznego prowadzenia dokumentacji muzealiów oraz zarządzania nimi. Standardowo obejmuje takie funkcjonalności jak ewidencjonowanie zbiorów, zarządzanie wpływem i ruchem muzealiów. Bazuje na ustandaryzowanym, kontrolowanym słownictwie służącym do opisu obiektów oraz do celów administracyjnych.

System informatyczny

Zespół współpracujących ze sobą urządzeń informatycznych i oprogramowania, zapewniający przetwarzanie, przechowywanie, a także wysyłanie i odbieranie danych przez sieci telekomunikacyjne.

T

Technologie informacyjno–komunikacyjne

(ang. ICT, Information and Communications Technology)
Technologie pozyskiwania/produkcji, gromadzenia/przechowywania, przesyłania, przetwarzania i rozpowszechniania informacji w formie elektronicznej z wykorzystaniem technik cyfrowych i wszelkich narzędzi komunikacji elektronicznej oraz wszelkie działania związane z produkcją i wykorzystaniem urządzeń telekomunikacyjnych i informatycznych oraz usług im towarzyszących.

U

Użyczenie/wypożyczenie

Przyjęcie do/z muzeum obiektu krótkoterminowo, na podstawie umowy użyczenia/wypożyczenia. Przez użyczenie rozumie się nieodpłatne udostępnienie obiektu innej instytucji.

W

WCAG

(ang. Web Content Accessibility Guidelines)
Wytyczne międzynarodowej organizacji pozarządowej World Wide Web Consortium dotyczące dostępności treści internetowych. Obejmują 25 zaleceń dotyczących ułatwienia dostępności serwisów internetowych podzielonych na cztery grupy: Percepcja, Funkcjonalność, Zrozumiałość i Rzetelność.

https://www.w3.org/TR/WCAG/

Walidacja

W kontekście odwzorowań cyfrowych – automatyczna weryfikacja poprawności technicznej plików obrazów.

Wizerunek cyfrowy

Plik zawierający cyfrowe odwzorowanie obiektu muzealnego.

Źródło: Zalecenia dotyczące planowania i realizacji projektów digitalizacyjnych w muzealnictwie, praca zbiorowa zespołu ekspertów powołanego przez Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, Warszawa: NIMOZ, 2011.

Wizualizacja 2D

Wizualizacja w dwuwymiarowym układzie współrzędnych (przykładowo z wykorzystaniem monitorów 2D lub projektorów 2D).

Źródło: Zalecenia dotyczące planowania i realizacji projektów digitalizacyjnych w muzealnictwie, praca zbiorowa zespołu ekspertów powołanego przez Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, Warszawa: NIMOZ, 2011.

Wizualizacja 3D

Grupa technik wizualizacji umożliwiających postrzeganie głębi wizualizowanej sceny. Komentarz: Jedyna rzeczywiście trójwymiarowa technika wykorzystuje obrazowanie holograficzne. Pozostałe techniki dostosowane są do mechanizmu widzenia dwuocznego człowieka. Należą do nich następujące typy wizualizacji: stereoskopowa pasywna i aktywna oraz wielowidokowa.

Źródło: Zalecenia dotyczące planowania i realizacji projektów digitalizacyjnych w muzealnictwie, praca zbiorowa zespołu ekspertów powołanego przez Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, Warszawa: NIMOZ, 2011.

Z

Zasoby publiczne

Rozumiane jako informacje sektora publicznego to treści końcowe, wytworzone przez podmioty publiczne lub finansowane ze środków publicznych, niezależnie od sposobu ich wytworzenia i utrwalenia oraz obejmujące głównie treści o charakterze kulturowym, edukacyjnym lub naukowym. Są to na przykład analizy, raporty, opracowania, zestawienia danych, mapy, filmy, treści audiowizualne oraz inne produkty końcowe zawierające przetworzoną lub skompilowaną informację. Do zasobów publicznych powinny trafiać pliki o otwartych standardach (Zgodnych z Krajowymi Ramami Interoperacyjności)- format udostępnianych zasobów powinien umożliwiać dalsze przetwarzanie danych. Udostępniając zasoby publiczne, podmiot zobowiązany powinien kierować się następującymi zasadami ogólnymi:

-zasadą otwartości, zgodnie z którą podmioty zobowiązane mają obowiązek ich udostępniania bez ograniczeń prawnych dla ich pobierania, kopiowania, dalszego udostępniania oraz wykorzystywania uzależnionych od typu zasobu publicznego;

-zasadą dostępności, zgodnie z którą podmiot zobowiązany ma obowiązek zapewnienia faktycznej możliwości dostępu do zasobów publicznych oraz ich wykorzystywania;

-zasadą jakości, zgodnie z którą zasoby publiczne mają być zgodne z aktualnymi standardami zapewniającymi ich kompletność i rzetelność, uwzględniając zmieniające się w przyszłości standardy oraz techniczne formy udostępniania;

-zasadą użyteczności, zgodnie z którą nastąpi połączenie zagwarantowanej ustawowo otwartości zasobów publicznych ze stopniowym procesem zapewniania ich dostępności;

-zasadami przejrzystości, niedyskryminacji oraz niewyłączności, określonymi w rozdziale 2a ustawy o dostępie do informacji publicznej

Powyższe nie uchybia odrębnym wymogom wynikającym z właściwych przepisów prawa powszechnie obowiązującego.

Zbiory pomocnicze

Zbiory będące w posiadaniu muzeum nie kwalifikujące się do wpisu do inwentarza muzealiów (nie będące muzealiami), wpisane do ksiąg pomocniczych.

5

5 Star Open Data

Pięciostopniowa skala dostępności danych. System ten wychodzi z założenia, że format udostępniania danych jest kluczowym czynnikiem rzutującym na ich otwartość, gdzie:
* -ISP (informacje sektora publicznego) są opublikowane w intrenecie, w dowolnym formacie (zazwyczaj jest to zamknięty format PDF, często mający postać wyłącznie skanu dokumentu papierowego);
** - ISP są opublikowane w ustrukturyzowanej postaci pozwalającej na przetwarzanie maszynowe – np. jako plik arkusza kalkulacyjnego (np. Excel) lub dokument XML;
*** - ISP są opublikowane w ustrukturyzowanej postaci i z wykorzystaniem otwartego formatu danych (np. CSV);
**** - ISP są opublikowane wraz z odnośnikami do poszczególnych elementów zbioru (np. za pomocą metody opisu RDF), co pozwala na bezpośrednie linkowanie do nich w sieci;
***** - ISP są opublikowane wraz z odnośnikami do innych zbiorów, stanowiących dla tych informacji kontekst (tzw. linked open data).

 

Strona korzysta z plików cookie w celu realizacji usług.
Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do cookie w Twojej przeglądarce lub konfiguracji usługi.