Postanowiliśmy opublikować praktyczny zbiór informacji dla tych wszystkich, którzy zechcą rozpocząć proces porządkowania procedur związanych z opieką konserwatorską nad zbiorami w swoich instytucjach. Zebrane w nim informacje są swoistym ABC dla tych wszystkich zarządzających muzeami czy opiekunów zbiorów, którzy nie zatrudniają konserwatorów, a odczuwają potrzebę organizacji profesjonalnej opieki nad zbiorami. Skupiliśmy się na podstawowych zagadnieniach, od których należy zacząć systematyczną opieką konserwatorską – opisaliśmy zatem zasady sporządzania dokumentacji stanu zbiorów konserwatorskiej, magazynowania i przemieszczania obiektów w muzeum, także w przypadku ich wypożyczeń. Pewnym novum jest tekst p. Janusza Czopa, dotyczący zarządzania klimatem w muzeach- propozycja elastycznej polityki związanej z klimatem w muzeum, która jest jednak dla zborów bezpieczna. Wierzymy, że dla tych instytucji, które nie zatrudniają zawodowych konserwatorów, wskazówki zawarte w niniejszym opracowaniu okażą się przydatne i nietrudne do codziennego stosowania.
Oddajemy w Państwa ręce drugą broszurę z serii „Ochrona zbiorów”, która jest efektem współpracy Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów z Muzeum Narodowym w Krakowie. Choć krótka, jest ważnym, bo bodaj pierwszym przedsięwzięciem, którego celem jest próba określenia optymalnego poziomu wahań temperatury i wilgotności w pomieszczeniach, w których przechowywane są obiekty wrażliwe. Zadania opracowania takich parametrów podjęli się specjaliści z Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Narodowego w Warszawie i naukowcy z Instytutu Katalizy i Fizykochemii Powierzchni PAN im. Jerzego Habera w Krakowie. Ich wyniki prezentujemy w niniejszej publikacji. Znajdziecie w niej Państwo informacje o rzeczywistych warunkach przechowywania zbiorów w największych polskich muzeach, analizy efektywności różnych strategii kontroli klimatu oraz zalecenia dot. sterowania systemami klimatyzacyjnymi w celu optymalizacji kosztów jej działania w stosunku do uzyskanej klasy klimatu wewnątrz budynku. Wierzymy, że wiedza potwierdzona badaniami, pozwoli wybrać właściwą strategię zarządzania klimatem, która nie tylko zmniejszy ryzyko uszkodzenia obiektów, ale również nie narazi muzeum na ponoszenie kosztów niewspółmiernie wysokich w stosunku do osiąganego stopnia ochrony kolekcji. Broszurę „Zarządzanie klimatem w muzeach: ochrona zbiorów i energooszczędność”, podobnie jak pierwszą z serii NIMOZ i MNK – „Ochrona obiektów na podłożu papierowym” wysłaliśmy pocztą do wszystkich muzeów, które mają statut, bądź regulamin uzgodniony z Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, licząc na ich życzliwe przyjęcie i z nadzieją na ich użyteczność w codziennej pracy.
Broszura „Zasady postępowania z obiektami zabytkowymi na podłożu papierowym” jest pierwszym w serii poradników z zakresu konserwacji wydanych przez NIMOZ wspólnie i z inicjatywy Muzeum Narodowego w Krakowie. Broszura jest praktycznym przewodnikiem dla konserwatorów i opiekunów zbiorów, systematyzującym wiedzę na temat metod i technik ochrony zasobów materialnych muzeów. Istotnym komponentem broszury są wyniki prac badawczo-naukowych, które weryfikują informacje i dostarczają obiektywnej wiedzy pożytecznej dla podejmowanych przez opiekunów zbiorów decyzji. Wreszcie, last but not least, mogą być ważnym elementem standaryzującym opiekę nad zbiorami dla poszczególnych kategorii obiektów. Dyrekcji Muzeum Narodowego w Krakowie, konserwatorom, badaczom i wszystkim osobom zaangażowanym w powstanie tej publikacji serdecznie dziękujemy.
Niniejsza publikacja jest drugą częścią broszury z numerem 2/2013 poświęconej gościom niepełnosprawnym w muzeum. Tym razem skupiliśmy się na potrzebach publiczności z bardzo szeroko rozumianymi niepełnosprawnościami intelektualnymi. Uczestnicy kolejnych edycji szkolenia Gość niepełnosprawny w muzeum wielokrotnie zwracali nam uwagę, że najliczniejszą grupę gości niepełnosprawnych w instytucjach kultury stanowią właśnie osoby z niepełnosprawnościami intelektualnymi. Podkreślali także, że do pracy z tymi osobami najtrudniej jest się przygotować – ze względu na różnorodność reakcji tych osób, typów dysfunkcji, dużą specjalizację terapeutów i stowarzyszeń zajmujących się włączaniem w aktywne życie osób z niepełnosprawnością intelektualną. Odpowiadając na to zapotrzebowanie, wraz z Fundacją Kultury bez Barier, rozpoczęliśmy poszukiwania osób i instytucji, które zechcą nam pomoc w przygotowaniu i poprowadzeniu szkolenia dla pracowników muzeów. Efektem niniejszych starań jest publikacja, którą Państwu przekazujemy.
Muzea techniki, w porównaniu do pozostałych, posiadają najbardziej interdyscyplinarne zbiory związane z działalnością człowieka. Ich wyróżnikiem jest między innymi skala eksponatów. W kolekcjach odnajdujemy zarówno mikroskopijne przedmioty, będące wytworem nanotechnologii naszych czasów, jak i największe eksponaty muzealne, na przykład okręty czy całe linie produkcyjne. Ich zbiory są prezentowane i przechowywane w budynkach tradycyjnie kojarzonych z muzeami, jak i w wielkokubaturowych budynkach postindustrialnych, co już samo w sobie wskazuje na charakter muzeum. Co więcej, nierzadko są to także muzea wielkoobszarowe, z okazałymi wystawami plenerowymi. Dodatkowo, zbiory eksponowane są nie tylko statycznie, ale też dynamicznie, często w przestrzeni publicznej poza siedzibą muzeum. To tylko niektóre cechy charakteryzujące muzea techniki, pokazujące, ile wysiłku muszą włożyć muzealnicy i organizatorzy, by zapewnić należyte bezpieczeństwo zbiorom, zwiedzającym i pracownikom.
Postanowiliśmy opublikować praktyczny zbiór informacji dla tych wszystkich, którzy zechcą rozpocząć proces porządkowania procedur związanych z opieką konserwatorską nad zbiorami w swoich instytucjach. Zebrane w nim informacje są swoistym ABC dla tych wszystkich zarządzających muzeami czy opiekunów zbiorów, którzy nie zatrudniają konserwatorów, a odczuwają potrzebę organizacji profesjonalnej opieki nad zbiorami. Skupiliśmy się na podstawowych zagadnieniach, od których należy zacząć systematyczną opieką konserwatorską – opisaliśmy zatem zasady sporządzania dokumentacji stanu zbiorów konserwatorskiej, magazynowania i przemieszczania obiektów w muzeum, także w przypadku ich wypożyczeń. Pewnym novum jest tekst p. Janusza Czopa, dotyczący zarządzania klimatem w muzeach- propozycja elastycznej polityki związanej z klimatem w muzeum, która jest jednak dla zborów bezpieczna. Wierzymy, że dla tych instytucji, które nie zatrudniają zawodowych konserwatorów, wskazówki zawarte w niniejszym opracowaniu okażą się przydatne i nietrudne do codziennego stosowania.