Muzea zmieniają się nieustannie, a my wraz z nimi. 2023 rok był dla nas rokiem intensywnej ewolucji (ale nie rewolucji), której celem było dostosowanie profilu działalności Instytutu do potrzeb i oczekiwań środowiska muzealnego w Polsce. Narodowy Instytut Muzeów, wcześniej funkcjonujący jako Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, powstał na bazie powołanego ponad trzydzieści lat temu Ośrodka Ochrony Zbiorów Publicznych, jednej z nielicznych na świecie instytucji wyspecjalizowanych w bezpieczeństwie zabytków, muzeów i ich zbiorów. W 2011 r. decyzją ministra kultury zakres działania Ośrodka został znacząco rozszerzony o zadania mające na celu wyznaczanie i upowszechnianie standardów w zakresie muzealnictwa. Zmiany wprowadzone w 2023 r. miały charakter porządkowy i praktyczny, polegający na uproszczeniu nazwy i uporządkowaniu zadań statutowych.
Museums never stop changing, and neither do we. The year 2023 was for us a year of intense evolution (and not revolution), targeted at adjusting the profile of the Institute’s operations to the needs and expectations of the museum community in Poland. The National Institute for Museums, NIM, earlier operating as the National Institute for Museums and Public Collections, NIMOZ, was established as the follow-up of the Centre for Preservation of Public Collections founded over 30 years ago, which was one of the rare institutions worldwide specializing in the security of heritage facilities, museums, and their collections. In 2011, upon the decision of the Minister of Culture, the Centre’s tasks were extended to include those identifying and promoting standards valid in museology.
Niniejsza publikacja jest wynikiem seminarium pt. „Muzealizacja szczątków ludzkich. Praktyczne i etyczne aspekty gromadzenia i ewidencjonowania szczątków ludzkich w muzeach”, które odbyło się online w dniach 27–28 października 2021 roku. Zostało zorganizowane przez Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów oraz Stowarzyszenie Muzeów Uczelnianych. W spotkaniu uczestniczyli muzealnicy i badacze różnych dziedzin. Jego celem było podzielenie się spostrzeżeniami, problemami, ale też procedurami obowiązującymi w poszczególnych instytucjach, odwołanie się do doświadczeń własnych, ale także innych państw europejskich.
Zapraszamy do zapoznania się z raportem napisanym przez panią Emilię Jastrzębską, która zajęła się tematem muzealizacji szczątków ludzkich w polskich placówkach w kontekście prawnych uwarunkowań ich akcesji i ewidencji. Publikacja składa się z trzech części. Pierwsza stanowi próbę możliwie pełnego przedstawienia kategorii szczątków ludzkich pozostających w zbiorach muzealnych na świecie. Część druga to analiza przepisów prawa mniej lub bardziej bezpośrednio odnoszących się do tych obiektów muzealnych. Z kolei w części ostatniej przedstawiono praktyki muzealnicze w zakresie akcesji, ewidencji, a także deakcesji. Na końcu autorka pozwoliła sobie zamieścić refleksje na temat możliwych rozwiązań problemu. Raport ten stał się przyczynkiem do zorganizowania przez NIMOZ oraz Stowarzyszenie Muzeów Uczelnianych w 2021 roku seminarium poświęconemu temu zagadnieniu.
