Muzeum Gdańska
Wolę o tym nie mówić. Tożsamość gdańszczan a powojenna rzeczywistość
Czy można dziedziczyć milczenie i jak długo może ono trwać? Dla części gdańszczan i ich potomków trwa już blisko 80 lat. Mowa o milczeniu o przeszłości, o doświadczeniu przetrwania w Gdańsku przełomowego roku 1945.
Moment zakończenia wojny oznaczał w Gdańsku ogromne zmiany. Przedwojenne Wolne Miasto Gdańsk, z dominującą niemiecką ludnością, w 1939 roku włączono do III Rzeszy. W roku 1945 miało się stać polskim miastem. Nie oznaczało to jednak całkowitej wymiany jego ludności. Niezależnie od tego, czy udało się pozostać tu mieszkającym wcześniej Polakom, Kaszubom czy też Niemcom – łączyło ich często to, jak byli postrzegani przez wielu nowych polskich osadników.
To właśnie napływowi mieszkańcy stworzyć mieli na nowo obraz miasta, który obowiązuje właściwie do dziś. Obraz ten wpisuje się w ogólnopolski kanon pamięci i zawiera w sobie elementy, które pojawiają się w wielu innych miastach i regionach Polski. Powojenny system polityczny ulegał przemianom, miejski kanon także przez lata ewoluował, a mimo to do dziś z trudem obejmuje on gdańskie doświadczenie przełomu wojny i „pokoju”. Milczenie trwa.
Wystawa opowiadała o doświadczeniu styku dwóch społeczności: przedwojennych gdańszczan, ich nowych sąsiadów z odległych regionów Polski i powstających między nimi napięć. Projekt zwracał uwagę na kwestię uważnej budowy lokalnej polityki pamięci, szczególnie gdy tak bardzo różni się ona od jej centralnej wersji.
W końcu wartością wystawy była jej uniwersalność. Problemy, które poruszono, są obecne w nowych warunkach i dziś. Kwestia otwartości naszego społeczeństwa na inność nadal jest wyzwaniem.
Kuratorzy: Anna Czarnota, Andrzej Hoja, Mateusz Jasik, Magdalena Jaszcza
Projekt aranżacji i instalacje artystyczne: Agata Cieśnik, Zuzanna Dolega